ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η δυσλεξία είναι μια διαταραχή η οποία αφορά στην χρήση και κατανόηση του γραπτού λόγου. Η συμπτωματολογία της δυσλεξίας διαφέρει ανάλογα με την ηλικία. Τα μικρότερα παιδιά παρουσιάζουν δυσκολίες στη φωνολογία, στην ανάγνωση, στην ορθογραφία, στη συγκέντρωση προσοχής, στην εκτέλεση οδηγιών, στη βραχυπρόθεσμη μνήμη κλπ.

Τα μεγαλύτερα παιδιά παρουσιάζουν ελλείμματα σε δεξιότητες όπως η oρθογραφημένη γραφή, η γραπτή απόδοση ιδεών με λογική αλληλουχία, η απομνημόνευση πληροφοριών, η οργάνωση του χρόνου κλπ. (Gillroy & Miles, 1996).

Επειδή όλο και μεγαλύτερος αριθμός παιδιών με δυσλεξία φτάνουν στα Πανεπιστήμια (Α.Ε.Ι και Τ.Ε.Ι), στόχος μας είναι να ενημερώσουμε τους Καθηγητές για κάποια βασικά πράγματα που μπορούν να κάνουν για να διευκολύνουν τους φοιτητές που έχουν δυσλεξία να ανταποκριθούν επιτυχώς στις αυξημένες ακαδημαϊκές απαιτήσεις του Πανεπιστημίου. Οι οδηγίες και οι πρακτικές που προτείνουμε βασίζονται στις οδηγίες που δόθηκαν στο διδακτικό προσωπικό 5 μεγάλων βρετανικών Πανεπιστημίων (University of Manchester, Metropolitan Manchester University, University of Manchester Institute of Scienceand Technology, Salford University και Coventry University).

ΟΡΙΣΜΟΙ

Κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί διάφοροι ορισμοί για τη δυσλεξία. Ένας ορισμός, σαφής και περιγραφικός, είναι της Βρετανικής Εταιρίας Δυσλεξίας (2001) που ορίζει τη δυσλεξία σαν

“συνδυασμό ικανοτήτων και δυσκολιών που επηρεάζουν τη διαδικασία μάθησης σε έναν από τους παρακάτω τομείς: ανάγνωση, γραφή και ορθογραφία. Συνοδευτικές δυσκολίες μπορεί να υπάρχουν στο ρυθμό επεξεργασίας πληροφοριών, στη βραχυπρόθεσμη μνήμη, στην αλληλουχία, στην ακουστική και οπτική αντίληψη και στο γραφικό χαρακτήρα. Η δυσλεξία επηρεάζει την κατάκτηση και χρήση του γραπτού λόγου, συμπεριλαμβανομένων των αλφαβητικών, αριθμητικών ή και μουσικών συμβόλων.

Μερικά δυσλεξικά άτομα έχουν καλλιτεχνικές και δημιουργικές ικανότητες, ενώ άλλα άτομα είναι πολύ καλά στην προφορικό λόγο. Παρόλο που συναντάμε και δυσλεξικά άτομα χωρίς κανένα ταλέντο, όλα έχουν δυνατά σημεία.

Η δυσλεξία εμφανίζεται σε άτομα με κανονική ή υψηλότερη νοημοσύνη που έχουν επαρκή σχολική φοίτηση ανεξάρτητα από εθνικότητα και κοινωνικο-οικονομική τάξη”.

Η Ένωση Δυσλεξίας Ενηλίκων στη Μ. Βρετανία δίνει τον ακόλουθο ορισμό:

“Η δυσλεξία μπορεί να προκληθεί από ένα συνδυασμό δυσκολιών στη φωνολογική, οπτική και ακουστική επεξεργασία. Δυσκολίες στην εύρεση λέξεων και στο ρυθμό επεξεργασίας πληροφοριών είναι συχνά παρούσες. Ένας αριθμός από βιολογικά αίτια βρίσκονται πίσω από τις γνωστικές δυσκολίες και είναι πιθανό να συνυπάρχουν διάφορα αίτια σε κάθε άτομο. Παρόλο που το δυσλεξικό άτομο έχει δυσκολίες στην εκμάθηση της ανάγνωσης, της γραφής και της ορθογραφίας, μπορεί να διδαχτεί τεχνικές και στρατηγικές για να ξεπεράσει αυτές τις δυσκολίες. Κάθε άτομο με δυσλεξία είναι διαφορετικό και πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μοναδικό. Πολλά από τα άτομα αυτά έχουν ταλέντα και οι ίδιοι οι παράγοντες στους οποίους οφείλονται οι δυσκολίες ανάγνωσης και γραφής είναι υπεύθυνοι για την εμφάνιση θετικών χαρακτηριστικών-όπως η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, η δημιουργικότητα και η πρωτότυπη σκέψη” (Schloss, 1999).

Ένας δυσλεξικός καθηγητής Πανεπιστημίου περιέγραψε τη δυσλεξία σαν ‘μια ανισορροπία ικανοτήτων’, με άλλα λόγια ‘το δυσλεξικό άτομο είναι χαρισματικό σε ορισμένους τομείς, αλλά έχει μεγάλες δυσκολίες σε άλλους τομείς’. Δεν πρόκειται για ‘έλλειμμα στον εγκέφαλο’, αλλά για ‘διαφορετική λειτουργία του εγκεφάλου’.

Το κύριο χαρακτηριστικό της δυσλεξίας είναι η «ψαλίδα» ανάμεσα σε αυτό που το δυσλεξικό άτομο ξέρει, καταλαβαίνει και εκφράζει και αυτό που φαίνεται από το γραπτό του στο χαρτί. Η δυσλεξία επηρεάζει και τομείς της καθημερινής ζωής, όπως διάκριση δεξιού/αριστερού, ικανότητα οργάνωσης, αντίληψη του χρόνου.

Όπως πολλές άλλες καταστάσεις της ανθρώπινης φύσης, υπάρχουν και στη δυσλεξία βαθμοί σοβαρότητας του προβλήματος (ελαφριά, μέτρια και βαριά δυσλεξία). Επίσης έχει παρατηρηθεί ότι εμφανίζεται περισσότερο στα αγόρια παρά στα κορίτσια (αναλογία 5:1 ή 3:1).

Για το δυσλεξικό φοιτητή η απογοήτευση να μη μπορεί να λειτουργήσει σύμφωνα με τις πραγματικές του δυνατότητες είναι ένα καθημερινό συναίσθημα. Στα σχολικά χρόνια ήταν συχνά ο τεμπέλης, ο άτακτος ή ο πιο αργός στα γραπτά στην τάξη. Μεγαλώνοντας είναι πιθανό να παρατείται εύκολα από καταστάσεις που τον δυσκολεύουν γιατί έχει χάσει την εμπιστοσύνη στον εαυτό του, ιδιαίτερα αν η διάγνωση της δυσλεξίας έγινε αργά. Η απογοήτευση είναι εμπόδιο στη μάθηση, και αυτό πρέπει να το έχουν υπόψη όλοι οι Καθηγητές που έχουν δυσλεξικούς φοιτητές στο ακροατήριό τους.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ

Πολλοί φοιτητές έχουν διαγνωστεί σαν δυσλεξικοί προτού φτάσουν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Συχνά όμως δεν το λένε είτε γιατί φοβούνται το στιγματισμό είτε γιατί υπάρχει ακόμα προκατάληψη και άγνοια γύρω από τη δυσλεξία. Υπάρχει επίσης η αντίληψη ότι η δυσλεξία παύει να υφίσταται μετά το τέλος του σχολείου. Η αντίληψη αυτή είναι λανθασμένη. Στη συνέχεια θα αναφερθούμε σε χαρακτηριστικά που έχουν οι δυσλεξικοί φοιτητές, χωρίς να σημαίνει ότι είναι απαραίτητο να έχουν το σύνολο των χαρακτηριστικών που αναφέρονται.

Γενικά

  • Ικανότητα ανάγνωσης και γραφής χαμηλότερη από την αναμενόμενη για την ηλικία τους.
  • Αργό ρυθμό επεξεργασίας πληροφοριών.
  • Δυσκολία να ολοκληρώσουν μια δραστηριότητα μέσα σε χρονικά όρια.
  • Προβλήματα προσανατολισμού (ακόμα μπερδεύουν το δεξιά-αριστερά ή πηγαίνουν σε λάθος αίθουσα για μια διάλεξη).
  • Αδύναμη βραχυπρόθεσμη μνήμη.
  • Δυσκολίες στην οργάνωση (των πραγμάτων του και του χρόνου).
  • Χαμηλή αυτοπεποίθηση και έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό τους.

Ανάγνωση

  • Δυσκολία στο να διαβάσουν λέξεις που δεν συναντώνται συχνά ή ορολογίες.
  • Δυσκολίες στο να κατανοήσουν αυτό που διαβάζουν ιδιαίτερα όταν υπάρχουν αφηρημένες έννοιες και το κείμενο είναι τεχνικό ή επιστημονικό.
  • Συχνά μαντεύουν λέξεις.
  • Πηδάνε γραμμές καθώς διαβάζει.
  • Αποσπάται συχνά η προσοχή τους καθώς διαβάζουν.
  • Δεν μπορούν εύκολα να βρουν τις παραπομπές σε άλλα βιβλία.

Γραφή

  • Δυσνόητος γραφικός χαρακτήρας ή καλός γραφικός χαρακτήρας αλλά αργός ρυθμό γραφής.
  • Έλλειψη συνοχής ιδεών στο γραπτό.
  • Δεν χρησιμοποιούν κεφαλαία και σημεία στίξης.
  • Φτωχό περιεχόμενο στις γραπτές εργασίες.
  • Δυσκολία στο να διορθώσουν το γραπτό όταν το ξανακοιτάζουν.
  • Δυσκολία να κρατάνε σημειώσεις στη διάρκεια του μαθήματος.

Ορθογραφία

  • Γράψιμο της ίδιας λέξης με διαφορετικούς τρόπους μέσα στο ίδιο κείμενο (πχ. ιδιέτερα/ιδιέταιρα/ιδιαίτερα)
  • Παραλείψεις συλλαβών στις πολυσύλλαβες λέξεις
  • Παραλείψεις λέξεων μέσα στην πρόταση ιδιαίτερα όταν βιάζονται
  • Λάθη κυρίως στη θεματική ορθογραφία (π.χ. αρηθμιτική) αλλά και στην καταληκτική ορθογραφία (πχ.τελείοσα)

Mαθηματικά

  • Σύγχυση μαθηματικών συμβόλων όπως το ´ με το +.
  • Δυσκολία στην νοερή εκτέλεση αριθμητικών πράξεων.
  • Ανεπτυγμένη αριθμητική σκέψη αλλά προτιμούν να κάνουν τις απλές πράξεις με κομπιουτεράκι.
  • Κατανοούν τους μαθηματικούς τύπους αλλά τους ξεχνάνε ή τους αναπαράγουν από μνήμης λανθασμένα.

Κοινωνικές και συναισθηματικές δυσκολίες

  • Έχουν συνήθως περισσότερο άγχος από τους συμφοιτητές τους
  • Ανεξήγητη κούραση και χαμηλή αποδοτικότητα ορισμένες μέρες
  • Αίσθημα ότι ‘πνίγονται’ όταν έχουν να κάνουν γραφική δουλειά
  • Παθητική η επιθετική συμπεριφορά όταν βλέπουν ότι διαβάζουν περισσότερο από τους άλλους και παίρνουν χαμηλότερους βαθμούς

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΦΑΝΕΡΑ

  • Αδύναμη βραχυπρόθεσμη μνήμη που έχει σαν συνέπεια μεγάλη δυσκολία στην αποστήθιση.
  • Δυσκολία να αντιγράψουν σωστά (από πίνακα, διαφάνεια).
  • Δυσκολία με το χρόνο. Πολλοί δυσλεξικοί φοιτητές δεν μπορούν να υπολογίσουν σωστά το χρόνο για μια εργασία ή για τις εξετάσεις με αποτέλεσμα να μην προλαβαίνουν να ολοκληρώσουν μια δουλειά μέσα στο δοσμένο χρονικό όριο.
  • Αδυναμία συγκέντρωσης προσοχής ιδιαίτερα σε αγχογόνες καταστάσεις (π.χ εξετάσεις).
  • Δυσκολία να εκτελέσουν ταυτόχρονα δύο ενέργειες: να ακούνε και να κρατάνε σημειώσεις, να γράφουν και να προσέχουν και την ορθογραφία κλπ.
  • Αργό ρυθμό επεξεργασίας πληροφοριών με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ακολουθήσουν τους ρυθμούς των πανεπιστημιακών διαλέξεων ή των σεμιναρίων.
  • Δυσκολία να χρησιμοποιήσουν τις δυνατότητες που τους παρέχει η βιβλιοθήκη (αναζήτηση βιβλίων μέσω Η/Υ, εύρεση βιβλίων στα ράφια κλπ)

ΤΑ ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΩΝ ΔΥΣΛΕΞΙΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

  • Ικανότητα οπτικοποίησης που περιλαμβάνει τρισδιάστατη οπτική αντίληψη (3-D realisation)
  • Ολική και επαγωγική σκέψη γι αυτό συχνά οδηγούνται σε ασυνήθιστες λύσεις προβλημάτων
  • Καλλιτεχνικές δεξιότητες με έμφαση στις οπτικο-χωρικές ικανότητες.
  • Καλές πρακτικές δεξιότητες και αυξημένη αντίληψη του τρόπου λειτουργίας μηχανών και μηχανικών συστημάτων
  • Μεγάλη αποφασιστικότητα και επιμονή

ΠΩΣ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΤΑ ΔΥΣΛΕΞΙΚΑ ΑΤΟΜΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥΣ

Στα δυσλεξικά άτομα έχει βρεθεί ότι το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου ενεργοποιείται περισσότερο από το αριστερό. Επειδή όμως οι δεξιότητες ανάγνωσης, γραφής και γραμμικής σκέψης (linear thinking) ελέγχονται από το αριστερό ημισφαίριο, γι αυτό τα δυσλεξικά άτομα αντιμετωπίζουν δυσκολίες σ΄αυτούς τους τομείς.

Αντίθετα, στο δεξί ημισφαίριο εδράζουν τα κέντρα της δημιουργικότητας, της καλλιτεχνίας και της οπτικής σκέψης. Η ικανότητα οπτικοποίησης των δυσλεξικών ατόμων είναι αξιοσημείωτη. Αν ένας από μας «βλέπει» περίπου 150 εικόνες το δευτερόλεπτο, ένα δυσλεξικό άτομο «βλέπει» από 1500 ως 4000! Επίσης έχει τρισδιάστατη οπτική ικανότητα. Αυτό είναι καλό για τη δημιουργικότητα αλλά κακό για την ανάγνωση. Σκεφτείτε να περνάνε τόσες χιλιάδες εικόνες από το μυαλό σου την ώρα που διαβάζεις και μάλιστα με τρισδιάστατο τρόπο. Ένα μολύβι αν το δεις ανάποδα ή από αριστερά προς τα δεξιά είναι πάλι μολύβι, το ε όμως αν το δεις ανάποδα είναι 3 ή το σ προς τα κάτω γίνεται ρ.

Συνεπώς τα δυσλεξικά άτομα μαθαίνουν με διαφορετικό τρόπο. Στηρίζονται περισσότερο στο δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου. Οι παραδοσιακές μέθοδοι διδασκαλίας είναι σχεδιασμένες για να χρησιμοποιούν το αριστερό ημισφαίριο γι αυτό και δεν βοηθούν τους δυσλεξικούς μαθητές και φοιτητές (Brazeau-Ward, 2001).

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΜΕ ΔΥΣΛΕΞΙΑ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Διαλέξεις

  • Μοίρασμα περιληπτικών σημειώσεων πριν τη διάλεξη με τα βασικά σημεία της διάλεξης τυπωμένα με μεγάλη αραιή γραμματοσειρά (14,16), διπλό διάστημα και αν είναι δυνατόν όχι σε άσπρο χαρτί!
  • Άδεια στους φοιτητές να ηχογραφούν τη διάλεξη.
  • Αποφυγή της προφορικής υπαγόρευσης.
  • Μη μιλάτε πολύ γρήγορα και μη δίνετε πολλές πληροφορίες μαζί.
  • Μην παρεξηγείτε αν δεν θέλει να μιλάει δυνατά μπροστά σε σας και τους συμφοιτητές του.

Ανάγνωση και μελέτη των συγγραμμάτων

  • Επισήμανση στον δυσλεκτικό φοιτητή των πιο σημαντικών κεφαλαίων της ύλης. Βοηθητικό θα ήταν να είναι εκ των προτέρων υπογραμμισμένα τα βασικά σημεία. Καλό θα ήταν να δίνονται άρθρα όπου είναι δυνατόν.
  • Έχετε πάντα στο νου σας ότι ο δυσλεκτικός φοιτητής χρειάζεται πολύ περισσότερο χρόνο για να διαβάσει σε σχέση με τους υπόλοιπους φοιτητές.
  • Αποφύγετε να τον βάλετε να διαβάσει φωναχτά.
  • Δώστε του, όπου γίνεται, να μελετήσει από οπτικό υλικό (πχ. Internet, CD-ROM) αντί για βιβλία.

Εργασίες

  • Δώστε του ένα δείγμα από παλιό φοιτητή για το πώς θέλετε να είναι μια εργασία ή μια εργαστηριακή άσκηση.
  • Βοηθήστε τον στο πώς να να προγραμματίσει και να οργανώσει τη δουλειά του (Δώστε του μία λίστα με οδηγίες για το πώς να προχωρήσει βήμα προς βήμα).
  • Αν έχει λάθη στη σειρά των βημάτων επισημάνετέ του από πού να ξαναξεκινήσει.
  • Προτιμήστε στην αρχή να του δώσετε ομαδική εργασία (δηλαδή μαζί με άλλους).
  • Ενθαρρύνετέ τον να γράφει στον υπολογιστή.
  • Βαθμολογήστε με επιείκεια το περιεχόμενο της εργασίας και όχι τη δομή που σίγουρα θα έχει προβλήματα. Να είστε επιεικείς αν έχει εκφραστικά λάθη ή αν δεν κατάφερε να σας δώσει εργασία στην έκταση που ζητήσατε.

Εξετάσεις

  • Δώστε του τη δυνατότητα να διαλέξει ανάμεσα στην προφορική και γραπτή εξέταση. (Αυτό κυρίως γιατί υπάρχουν μαθήματα που δύσκολα δίνονται προφορικά: Στατιστική, Φυσική, Χημεία, Μαθηματικά κλπ)
  • Αν το γραπτό του στις εξετάσεις έχει ορθογραφικά λάθη να είστε επιεικείς. Το ίδιο και με τα συντακτικά λάθη.
  • Αν δώσει γραπτά εξετάσεις δώστε του περισσότερο χρόνο (μισή ώρα) από τους υπόλοιπους.
  • Δώστε μεγάλη προσοχή ώστε τα θέματα των εξετάσεων να είναι σαφή, τυπωμένα με μεγάλη γραμματοσειρά (14,16), και αν γίνεται σε χαρτί ροζ, γαλάζιο ή κίτρινο. Δώστε διευκρινίσεις για το τι ακριβώς θέλετε στην απάντηση.
  • Στην προφορική εξέταση, δώστε του αρκετό χρόνο να σκεφτεί και περιμένετε για να σας απαντήσει. Μην τον διακόπτετε όταν οι απαντήσεις του σας καλύπτουν για να του βάλετε ένα 5! Ο δυσλεξικός φοιτητές έχει περισσότερες φιλοδοξίες από το να περάσει απλά το μάθημα και νοημοσύνη που αντιστοιχεί πολύ περισσότερο από το βαθμό 5.
  • Μην του κάνετε ‘πονηρές’ (tricky) ερωτήσεις γιατί σίγουρα θα μπερδευτεί.
  • Αν στην προφορική εξέταση έχετε χρόνο, αφήστε του ένα μικρό διάλειμμα για να μπορέσει να συγκεντρωθεί και να συνεχίσει.
  • Μην περιμένετε να θυμάται σωστά τύπους ή εξισώσεις από μνήμης. Βαθμολογήστε τον συλλογισμό και τον τρόπο που κινήθηκε για την επίλυση της άσκησης ή την απόδειξη μιας θεωρίας και όχι το αποτέλεσμα που βρήκε.
  • Στα θεωρητικά μαθήματα (Φιλοσοφία, Ιστορία, Κοινωνιολογία κλπ) συχνά ο δυσλεξικός φοιτητής δεν μπορεί να αποδώσει σε συνεχή λόγο το γνωστικό αντικείμενο. Κάντε του διευκρινιστικές ερωτήσεις (Ποιος; Πού; Πότε; Πώς; Τι; Γιατί;).
  • Ενθαρρύνετέ τον και σκεφτείτε πόσο μεγαλύτερη προσπάθεια καταβάλλει από τους υπόλοιπους φοιτητές για να τα καταφέρει. Συχνά η ενθάρρυνση έχει μεγαλύτερο αποτέλεσμα από οποιαδήποτε άλλη βοήθεια ή διευκόλυνση.

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Η δυσλεξία είναι μια ειδική μαθησιακή δυσκολία που διαφέρει από άτομο σε άτομο. Δεν είναι ασθένεια, δεν οφείλεται σε οργανική δυσλειτουργία και δε συνυφαίνεται με νοητικούς ή πολιτισμικούς παράγοντες. Τα δυσλεξικά άτομα είναι προικισμένα με πολλά χαρίσματα που συχνά κρύβονται πίσω από τη δυσκολία τους να επεξεργαστούν το γραπτό λόγο. Αν η κοινωνία μας δεν απαιτούσε αν γνωρίζουνε επαρκώς ανάγνωση και ορθογραφία, τα δυσλεξικά άτομα δεν θα είχαν κανένα πρόβλημα (Thomson, 1990).

Η δυσλεξία δεν πρέπει να αποτελεί εμπόδιο για την πρόσβαση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση σε μια εποχή που τα Πανεπιστήμια ανοίγουν τις πόρτες τους σε όλο και μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών. Τόσο τα Πανεπιστήμια όσο και η κοινωνία έχουν να ωφεληθούν από τα δυσλεξικά άτομα που εκτός από αδυναμίες έχουν και ιδιαίτερες ικανότητες.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Βrazeau-Ward, L. (2001). Dyslexia and the University. Ontario: The Canadian Dyslexia Centre.

British Dyslexia Association (2003). The Dyslexia Handbook. Reading: The British Dyslexia Association.

Gilroy, D.E. & Miles, T.R. (1996). Dyslexia at college (2η έκδ.). London: Routledge.

Jamieson, C. & Morgan, E. (2008). Managing dyslexia at university: A resource for students, academic and support staff. London: Routledge..

Morgan, E. & Klein, S. (2000). The Dyslexic Adult in a non-dyslexic world. London: Whurr.

Reid, G. & Kirk, J. (2001). Dyslexia in Adults: Education and Employment. Chichester: JohnWiley & Sons.

Στασινός, Δ. (1999). Δυσλεξία και σχολείο: Η εμπειρία ενός αιώνα. Αθήνα: Gutenberg.

Thomson, M. (1990). Developmental Dyslexia. (3ηέκδ.). London: Whurr.

West, T.G. (1997). In the Mind’s Eye (αναθεωρ.έκδ). New York: Prometheus Book.