• Ο μαθητής στο πρώτο θρανίο δίπλα από ένα καλύτερο συμμαθητή του
  • Φροντίζει η θέση του να μην είναι κοντά στο παράθυρο και διασπάται
  • Δημιουργία ανάμεικτων ομάδων μαθητών
  • Προσφέρει ευκαιρίες συμμετοχής
  • Χρησιμοποιεί στήλες με επικεφαλίδες για παράθεση, σύγκριση ιδεών (τότε-τώρα)
  • Ο σχολικός χρόνος δεν είναι επαρκής
  • Οι ερωτήσεις που υποβάλλει δεν είναι πάντα λεπτομέρειες
  • Δε δίνει έμφαση στα λάθη
  • Αποφεύγει τις περιττές παρατηρήσεις (Μπορούσες να γράψεις καλύτερα, Να γράφεις πιο καθαρά)
  • Χρησιμοποιεί θετικά σχόλια, δε χρησιμοποιεί τη λέξη «αλλά» μετά από θετική παρατήρηση, π.χ. καλή η ανάπτυξη αλλά πολλά λάθη
  • Θετικά σχόλια στο διορθωμένο γραπτό και αποφεύγει την απλή υπογραφή
  • Τονώνει την αυτοεκτίμηση του μαθητή
  • Μεγαλύτερη σημασία στο περιεχόμενο και όχι στην εμφάνιση – εικόνα του γραπτού
  • Παροχή εξατομικευμένης βοήθειας
  • Όχι πολύ γραφική εργασία
  • Δίνει βαρύτητα στην αντίληψη που είναι πιο δυνατή (ακουστική – οπτική)
  • Δεν επιμένει μόνο στα προφορικά, η εξάσκηση στη γραπτή άσκηση είναι απαραίτητη
  • Δέχεται τα γραπτά όσο κακογραμμένα κι αν είναι
  • Σέβεται την ιδιαιτερότητα χωρίς να τη διατυμπανίζει στην τάξη
  • Δεν αφαιρεί βαθμούς επειδή ο μαθητής δε θυμάται ονόματα, ημερομηνίες, χρονολογίες, αριθμούς, διαστάσεις ή την προπαίδεια
  • Ζητά από τους γονείς να τον πληροφορήσουν για τις συγκεκριμένες μαθησιακές ιδιαιτερότητες του μαθητή και το πόρισμα της διαγνωστικής διαδικασίας σε ό,τι αφορά το σχολείο
  • Περισσότερο χρόνο στο μαθητή

Προφορική εξέταση

  • Διευκρινιστικές, καθοδηγητικές και κλειστές ερωτήσεις
  • Λέξεις – κλειδιά
  • Στη γεωγραφία δέχεται το χάρτη και όχι μόνο απλή ανάκληση ονομάτων
  • Στην ιστορία δεν τον ενδιαφέρει η αποστήθιση αλλά το ποσοστό και η ποιότητα γνώσεων
  • Στα μαθηματικά δίνει σημασία στην επίλυση προβλημάτων και στον τρόπο σκέψης και όχι στις λανθασμένες αριθμητικές πράξεις
  • Στις ξένες γλώσσες ενδιαφέρεται για το φωνητικό – φωνολογικό μέρος και όχι για την ορθογραφία

Ερωτηματολόγιο για τον εκπαιδευτικό

  • Τι θετικό έκανα σήμερα;
  • Τι θα μπορούσα να αποφύγω;
  • Ποια είναι τα δυνατά σημεία του μαθητή;
  • Ποια είναι τα ενδιαφέροντά του;
  • Ποιες είναι οι δικές μου ικανότητες/ αδυναμίες;
  • Πόσο ευέλικτος είμαι;
  • Την αρνητική μου ενέργεια μπορώ να τη διοχετεύσω σε δημιουργικά κανάλια;
  • Μήπως μιλάω πολύ;

Μέσα στην τάξη:

  • Περισσότερο χρόνο
  • Καθαρές και συμπληρωμένες φωτοτυπίες
  • Εξήγηση οδηγιών
  • Αποφυγή φωναχτής ανάγνωσης
  • Λιγότερη εργασία
  • Χρήση πολυαισθητηριακών μεθόδων
  • Προσαρμογή αναγνωστικού κειμένου
  • Οπτική υποστήριξη
  • Χρήση εγγραφέα
  • Δίνουμε τα μαθήματα για το σπίτι έτοιμα στον υπολογιστή
  • Δεν υπολογίζουμε τα ορθογραφικά λάθη
  • Προσαρμοσμένες ορθογραφίες
  • Δε τιμωρούμε την έλλειψη φροντίδας στα πράγματά του
  • Ρωτάμε πιο συχνά στα προφορικά
  • Ιδιαίτερη βαρύτητα στην προφορική εκμάθηση της ξένης γλώσας . Να δείχνετε κατανόηση και να παρέχετε την απαραίτητη ψυχολογική υποστήριξη.
  • Να συζητάτε με το μαθητή το πρόβλημά του και να αποφασίζετε μαζί για τους τρόπους εξέτασης και αντιμετώπισης μέσα στην τάξη.
  • Να δίνετε την ευκαιρία στο παιδί να διακριθεί σε κάποια άλλη δραστηριότητα ή μάθημα και να ενθαρρύνετε τις προσπάθειες του.
  • Να αποφεύγετε τις συγκρίσεις μέσα στην τάξη.
  • Να μην επιβάλλετε στο παιδί να διαβάζει μεγαλόφωνα ή να μην του ζητάτε να γράψει κάτι στον πίνακα.
  • Να επαναλαμβάνετε την ερώτηση που υποβάλετε στην τάξη, να χρησιμοποιείτε πιο απλουστευμένη γλώσσα και να δίνετε στο παιδί τον απαραίτητο χρόνο που χρειάζεται, χωρίς αυτό να γίνει αντιληπτό από τα άλλα παιδιά.
  • Απαιτήστε από τον μαθητή περίληψη του μαθήματος και όχι όλες τις λεπτομέρειες ενός πολυσέλιδου κειμένου . Ζητήστε από κάποιον ή από κάποιους να τον βοηθούν με τις περιλήψεις των μαθημάτων , την αντιγραφή και την τήρηση σημειώσεων μέσα στην τάξη.
  • Μπορεί το παιδί να χρειάζεται περισσότερο χρόνο για την διεκπεραίωση γραπτής διαδικασίας.
  • Να εξηγείτε στο παιδί τα λάθη και πως αλλιώς μπορούσε να διατυπώσει τις ιδέες του.
  • Να αποφεύγετε την χρήση κόκκινου στυλό στις διορθώσεις. Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΑΡΚΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΠΟΘΑΡΡΥΝΤΙΚΗ.
  • Να επιτρέπετε στο παιδί την χρήση εγγραφέα, να επιτρέπετε την χρήση υπολογιστή για τις γραπτές εργασίες.
  • Να βεβαιώνεστε ότι το παιδί κατάλαβε τι έχει να προετοιμάσει για την επόμενη μέρα, χορηγώντας του εβδομαδιαίο είτε ημερήσιο πρόγραμμα εργασιών.
  • Να δέχεστε τα γραπτά του μαθητή όσο κακογραμμένα ή ανορθόγραφα και αν είναι και να ενθαρρύνετε την γραπτή εργασία.
  • Μπορείτε να επιμένετε το παιδί να ελέγχει το ίδιο την εργασία του. Αυτό για να μπορεί να κάνει αυτοαξιολόγηση.
  • Έχετε υπ’ όψιν σας ότι ο δυσλεκτικός χρειάζεται πολύ περισσότερο χρόνο και κόπο για να ολοκληρώσει μια εργασία που απαιτεί ανάγνωση και γραφή. Θα πρέπει να μην χρησιμοποιείται τα ίδια κριτήρια αξιολόγησης με τους υπόλοιπους μαθητές.
  • Στις συζητήσεις που κάνετε καλό είναι να χρησιμοποιείτε μεθόδους που απλουστεύουν τον τρόπο του διαλόγου και την παράθεση και αντιπαράθεσης ιδεών και απόψεων, χρησιμοποιώντας συνθηματικές λέξεις ή γράμματα.
  • Να χρησιμοποιείτε όσο περισσότερο μπορείτε διαγράμματα.
  • Να παραθέτετε επιχειρήματα με σειρά προτεραιότητας, 1,2,3.

Πως μπορεί ο καθηγητής να βοηθήσει τον Δυσλεξικό Μαθητή του;

Αν δεχτούμε ότι όλοι οι μαθητές δικαιούνται ίσες ευκαιρίες για εκπαίδευση και μάθηση, ο δυσλεξικός έφηβος δικαιούται συμπληρωματική βοήθεια μέσω προγραμμάτων ενισχυτικής διδασκαλίας (βλ. Νόμο 1824 περί Ενισχυτικής Διδασκαλίας ΦΕΚ 30-12-8 και απαλλαγή από τις γραπτές εξετάσεις όπως ορίζει το Π.Δ. 420/30.5.78 για τις “Περιπτώσεις υποκαταστάσεως γραπτών δοκιμασιών υπό προφορικών”.
Επί πλέον, ο καθηγητής, ο ευαισθητοποιημένος σε θέματα μαθησιακών δυσκολιών και δυσλεξίας, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τον δυσλεξικό μαθητή του μέσα στην τάξη διότι γνωρίζει ότι:

  • Η σωστή συναισθηματική – εκπαιδευτική προσέγγιση του μαθητή από τον δάσκαλο ή τον καθηγητή του είναι δυνατόν να αλλάξει αποφασιστικά τη στάση που έχει απέναντι στο σχολείο, στην οικογένεια και στην κοινωνία. Να του δώσει την αισιοδοξία και τη δύναμη που χρειάζεται για να προγραμματίσει το μέλλον του, να επιτύχει τους στόχους του και να γίνει ένα υπεύθυνο, ανεξάρτητο και παραγωγικό μέλος της κοινωνίας.
  • Διακριτική Βοήθεια

Τοποθέτησε τον δυσλεξικό μαθητή σε μια θέση όπου μπορείς να ελέγχεις διακριτικά την εργασία του και να τον βοηθάς με μεγαλύτερη ευκολία.

  • Εξατομικευμένη Βοήθεια

Όποτε και όπου είναι δυνατόν αφιέρωνε λίγο χρόνο στον δυσλεξικό μαθητή σου, προσφέροντας έτσι εξατομικευμένη βοήθεια και διδασκαλία. Όποιες και αν είναι οι απαιτήσεις του μαθήματος, υπάρχουν πάντα λίγα λεπτά της ώρας για εξατομικευμένη προσέγγιση των μαθησιακών δυσκολιών κάποιου μαθητή σου.

  • Περισσότερο Χρόνο

Δίνε στον δυσλεξικό περισσότερο χρόνο για την εκτέλεση γραπτής εργασίας και όταν αξιολογείς το έργο του δίνε μεγαλύτερη σημασία στο περιεχόμενο παρά στην παρουσίαση του κειμένου.

  • Διόρθωση Γραπτού Έργου

Στην διόρθωση των γραπτών του μην χρησιμοποιείς έντονο χρώμα. Μια “κοκκινισμένη” σελίδα οδηγεί σε σύγχυση, σε συναισθήματα χαμηλής αυτοπεποίθησης και όχι σε αισιοδοξία και πρόοδο. Διόρθωνε μόνο τα βασικότερα σφάλματα. Κάθε μικρή βελτίωση είναι καλύτερη από τη μαθησιακή στασιμότητα ή την οπισθοδρόμηση.

  • Περίληψη Μαθημάτων

Απαίτησε από αυτόν την περίληψη του μαθήματος και όχι όλες τις λεπτομέρειες ενός πολυσέλιδου κειμένου. Ζήτησε από κάποιον ή κάποιους από τους συμμαθητές του να τον βοηθούν με τις περιλήψεις, την αντιγραφή και την τήρηση σημειώσεων μέσα στην τάξη.

  • Eυκαιρίες για Αντιστάθμιση των Δυσκολιών του: Φρόντισε να δίνεις ευκαιρίες που θα επιτρέψουν τη συμμετοχή του σε δραστηριότητες όπου είναι ιδιαίτερα ικανός. Κάτι τέτοιο θα αντισταθμίσει τις μαθησιακές δυσκολίες του, θα βελτιώσει την εικόνα που έχουν οι άλλοι για το άτομό του και θα αυξήσει σίγουρα την αυτοπεποίθησή του.
  • Ευανάγνωστο Κείμενο

Το ευανάγνωστο κείμενο στον πίνακα βοηθάει πάντα τον δυσλεξικό μαθητή στην αντιγραφή και στην κατανόηση του μαθήματος.

  • Καθαρή και Ήρεμη Ομιλία

Φρόντισε να μιλάς καθαρά και ήρεμα ώστε να αντιλαμβάνεται σωστά κάθε σου λέξη και οδηγία. Μην ξεχνάς πως είναι ευαίσθητος στον πολύ δυνατό και αυταρχικό τόνο ομιλίας.

  • Αξιολόγηση της Προσπάθειας

Έχε υπόψη σου ότι ο δυσλεξικός μαθητής χρειάζεται πολύ περισσότερο χρόνο και κόπο από ό,τι οι συμμαθητές του για κάθε εργασία που απαιτεί ανάγνωση ή γραφή. Αν χρησιμοποιείς τα ίδια κριτήρια αξιολόγησης για όλους τους μαθητές σου, οι δυσλεξικοί θα είναι πάντα οι “αδικημένοι” της τάξης. Σίγουρα, δεν υπάρχει τίποτα πιο αποθαρρυντικό για τον έξυπνο έφηβο από το να νιώθει πως οι προσπάθειές του μετρούν ελάχιστα στον καθηγητή του.

  • Συνεχής Ενθάρρυνση

Φρόντισε να επαινείς κάθε προσπάθεια ακόμα και όταν τα αποτελέσματα είναι φτωχά σε σύγκριση με εκείνα των μη δυσλεξικών μαθητών σου. Ενθάρρυνέ τον να βελτιώσει την επίδοσή του στα δύσκολα για αυτόν μαθήματα δίχως να βρίσκεται σε διαρκή ανταγωνισμό με τους συμμαθητές του.

  • Μη Αγχογόνοι Τρόποι Εργασίας

Μην τον υπερφορτώνεις με γραφική δουλειά για το σπίτι. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα έχει ελεύθερο χρόνο για τίποτα άλλο. Όποτε είναι δυνατόν, ενθάρρυνε την παρουσίαση της εργασίας του με τρόπους μη αγχογόνους, αλλά δημιουργικούς. (π.χ. παρουσίαση μιας μελέτης ή ενός προγράμματος σε κασέτα).

  • Μεγαλύτερη Κατανόηση

Προσπάθησε να κατανοήσεις και να κρίνεις με επιείκεια την έλλειψη οργάνωσης που μπορεί να χαρακτηρίζει την εργασία του, τη συμπεριφορά ή ακόμα και την εμφάνισή του.